Ιερά Μονή Έλωνας

 Η Μονή Έλωνας είναι ένα από τα ομορφότερα και πλέον γνωστά μοναστήρια της Αρκαδίας και Ελλάδος. Βρίσκεται στο δρόμο για τον Κοσμά, 66.5 χλμ από Παράλιο Άστρος και 107 χλμ. από την Τρίπολη, στο φαράγγι του Δαφνώνα. Είναι φημισμένη για την τοποθεσία της, κυριολεκτικά φωλιασμένη σε ένα κάθετο και επιβλητικό κοκκινόβραχο, συναρπάζει τον επισκέπτη δίνοντας την εντύπωση ότι αιωρείται στο κενό. Η θέση της προσφέρει εξαιρετική θέα στη γύρω περιοχή.


ΙΣΤΟΡΙΑ


Η μονή ιδρύθηκε στις αρχές του 16ου αιώνα. Η ιστορία λέει πως οι βοσκοί έβλεπαν κάθε βράδυ ένα μικρό φως στον βράχο. Κάποιοι τολμηροί σκαρφάλωσαν εκεί και είδαν την εικόνα της Παναγίας της Βρεφοκρατούσας κρεμασμένη σε ένα κομμάτι ξύλο στο βράχο και ένα αναμμένο καντήλι.

Το καθολικό της ανακατασκευάστηκε το 1809 πάνω στα ερείπια του προηγούμενου ναού. Το πέτρινο καμπαναριό κατασκευάστηκε το 1831. Πιστεύεται ότι η εικόνα της Παναγίας της Ελώνας που φυλάσσεται εκεί, είναι έργο του Αποστόλου Λουκά (μια από τις 70 εικόνες που ζωγράφισε). Θεωρείται θαυματουργή από τους προσκυνητές και είναι ολόκληρη ασημωμένη. Στο καθολικό υπάρχουν άγια λείψανα, ευαγγέλια, ιερά κειμήλια πολλά αφιερώματα και ωραίο ξυλόγλυπτο  τέμπλο . Το τέμπλο είναι αχρονολόγητο και χαρακτηρίζεται από λεπτή εργασία και φαντασία. Στα θωράκιά του υπάρχουν σκαλιστές παραστάσεις. Γύρω-γύρω βρίσκονται παλαιά και καλοβαλμένα κτίσματα. 

Κατά την Τουρκοκρατία η μονή λεηλατήθηκε και πυρπολήθηκε πολλές φορές και γνώρισε ιδιαίτερη άνθηση από το 1798 έως το 1811. Αργότερα κατά διαστήματα γνώρισε ξανά πρωτόγνωρη άνθηση με τη συμβολή των Λεωνιδιωτών, Σπετσιωτών και Υδραίων ιδιαίτερα μετά το 1875 και 1900. Στην επανάσταση του ΄21 έπαιξε πρωταγωνιστικό ρόλο με μεγάλη συμβολή στον αγώνα.

Η μονή γιορτάζει το Δεκαπενταύγουστο και τα εννιάμερα της Παναγίας. Συγκεντρώνει τότε πολλούς προσκυνητές όλη την Ελλάδα, ιδιαιτέρως από την Πελοπόννησο. Είναι γυναικεία μονή από το 1972.

Ιερά Μονή Αγίου Νικολάου Καρυάς

Σε διακλάδωση του επαρχιακού δρόμου της Μονής Αρτοκωστάς Πραστού βρίσκεται η ανδρική Μονή του Αγίου Νικολάου Καρυάς σε υψόμετρο 600μ. Η αρχιτεκτονική του μοναστηριού παραπέμπει στο Άγιο Ορος.

Σύμφωνα μάλιστα με την παράδοση χτίστηκε το 1580 μ.Χ. από μοναχούς των Καρυών του Αγίου Όρους οι οποίοι κατέφυγαν εκεί για να σωθούν από τους πειρατές. Υπάρχει όμως και άλλη εκδοχή, σύμφωνα με την οποία η ίδρυση της μονής έγινε το 1620 ή 1621, όπως αναφέρει τουρκικό έγγραφο του 1621.

 Η στέγη του μοναστηριού είναι σκεπασμένη με σχιστόλιθους του όρους Μαλεβού. Το καθολικό περιβάλλεται από χαγιάτια. Είναι αγιορείτικου τύπου σε μορφή εγγεγραμμένου σταυροειδούς με τρούλο. Ο τρούλος, δυσανάλογα μεγάλος προς το κύριο οικοδόμημα του του ναού, είναι δωδεκάπλευρος και στεγάζεται σε σχιστολιθικές πλάκες. Η αγιογράφηση έγινε το 1638 από τους αδελφούς Γεώργιο και Δημήτριο Μόσχο. Έχει γίνει κατά οριζόντιες ζώνες και περιλαμβάνει μορφές αγίων και αποστόλων, καθώς και μαρτύρια αγίων, που διατηρούν τον ασκητική βυζαντινή τεχνοτροπία χωρίς όμως τη χρήση προοπτικής.

Περίτεχνο είναι το ξυλόγλυπτο τέμπλο (από καρυδιά), λαξευμένες φυτικές διακοσμήσεις και θαυμάσιες ένθετες εικόνες βυζαντινής τεχνοτροπίας. Οι εικόνες χαρακτηρίζονται από απαλές αρμονίες θερμών και ψυχρών χρωμάτων, αυστηρές γεωμετροποιημένες μορφές με σκούρα γαιώδη πρόσωπα που δένουν αρμονικά με το σκούρο τέμπλο, και τη χρήση μπλε χρώματος κοβαλτίου για το γέμισμα του βάθους το οποίο και δημιουργεί αντίθεση με τα χρυσά φωτοστέφανα και τελειώματα των υφασμάτων. Η εικόνα του Αγίου Νικολάου χρονολογείται στα 600 μ.Χ. και είναι παραμορφωμένη από το χρόνο.

Ας σημειωθεί ότι ο φωτισμός του καθολικού γίνεται ακόμα μόνο από κεριά. Αξιόλογο είναι και το δάπεδο του ναού που αποτελείται από πολυγωνικές πλάκες με ανάγλυφες παραστάσεις λαϊκής τεχνοτροπίας (λιοντάρι, ταύρος, δικέφαλος αετός και φτερωτός δαίμονας) μέσα σε εξαγωνικό πλαίσιο.

Η μονή ανακηρύχθηκε το 1622 σταυροπηγιακή, δηλαδή κατευθείαν υπαγόμενη στη δικαιοδοσία του Πατριάρχη. Το 1770 υπέστη καταστροφές από Αλβανούς επιδρομείς, ενώ το 1826 κάηκε από τα στρατεύματα του Ιμπραήμ. Ενίσχυσε τον Αγώνα του 1821, παρέχοντας δάνειο στην Πελοποννησιακή Γερουσία και και στήριξε οικονομικά την ανέγερση σχολείων από τον Καποδίστρια. Το 1970 έγινε μετόχι της Μονής Λουκούς. Σήμερα έχει δύο μοναχούς που ξεχειμωνιάζουν στο μετόχι της μονής στον Τυρό και στον Άγιο Ιωάννη στο Λεωνίδιο.

Η μονή γιορτάζει στις 6 Δεκεμβρίου. Γιορτάζει όμως και το καλοκαίρι στις 8 Ιουλίου, επειδή το χειμώνα ο χώρος της δεν είναι εύκολα προσβάσιμος. Στη μονή μπορεί κανείς να φτάσει και από τον Τυρό και τη Βασκίνα.

Ιερά Μονή Μαλεβής

Η μονή μέσα στο δάσος δενδρόκερδου

Σε απόσταση  44 χλμ. από την Τρίπολη και 30 χλμ. από τον Παράλιο Άστρος βρίσκεται η γυναικεία μονή της Παναγίας Μαλεβής. Είναι  η πιο φημισμένη μονή της Κυνουρίας και προσελκύει μεγάλο αριθμό προσκηνητών. Χτισμένη στις πλαγιές του Πάρνωνα και σε υψόμετρο 950 μ. περιβάλλεται από δάσος της σπάνιας και προστατευμένης ποικιλίας του δενδρόκεδρου. 


ΙΣΤΟΡΙΑ

Η πρώτη μονή χτίστηκε το 14ο αιώνα. Η πρώτη αναφορά στη Μονή είναι το 1320 σε χρυσόβουλο του αυτοκράτορα Ανδρόνικου Παλαιολόγου. Η Μονή τότε βρισκόταν στη θέση Πουρνάρια λίγο πιο πάνω από τη θέση της σημερινής Μονής. Η μονή Μαλεβής στη σημερινή της θέση χτίστηκε το 1616 και είχε σημαντική προσφορά στον αγώνα του 1821. Πέντε χιλ. από τον Άγιο Πέτρο, στο δρόμο που οδηγεί στο Άστρος, είναι το μοναστήρι της Παναγίας της Μαλεβής. Γύρω στα 1600, στην προηγούμενη θέση της μονής (Πουρνάρια), είχε μονάσει ο Όσιος Νείλος, κατά κόσμον Νικόλαος Τερζάκης μαζί με το θείο του Μακάριο πριν φύγουν για το Άγιον Όρος.

Προεπαναστατικά το μοναστήρι αποτέλεσε καταφύγιο των κλεφταρματολών. Ανάμεσά τους ήταν και ο καπετάνιος Ζαχαριάς ο Βαρβιτσιώτης. Το 1786 πριν το Πάσχα σε επισόδειο ληστείας κατά του Τούρκου Αλή Σουλτάμπαση, οι Τούρκοι αποφάσισαν να καταστρέψουν τη Μονή. Η πρώτη τους όμως επίθεση αποκρούστηκε από τους άνδρες του Ζαχαριά και τους στοίχισε πολλές απώλειες. Λίγο αργότερα οι Τούρκοι, με συνεργασία του προεστού του Αγίου Πέτρου Κουτσόπαππα, επανήλθαν και βρίσκοντας ανυπεράσπιστη τη Μονή την κατέστρεψαν. Το Νοέμβριο του 1786 ο Ζαχαριάς έπιασε τον Κουτσόπαππα, του οποίου ας σημειωθεί ήταν υπηρέτης πριν από 5 χρόνια, αλλά τον άφησε ελεύθερο αφού τον ανάγκασε να καταβάλει 1500 γρόσια.

Από το 1802 μέχρι το 1805 η Μονή ανοικοδομήθηκε με εργασία και δαπάνες των κατοίκων της περιοχής. Κατά την επανάσταση χρησιμοποιήθηκε σαν νοσοκομείο και σαν στρατόπεδο. Το 1825 καταστράφηκε μερικά από τον Ιμπραήμ που κατά τη διάβασή του εκεί συνάντησε αντίσταση. Μετά την απελευθέρωση ανακαινίστηκε.

ΡΥΘΜΟΣ ΝΑΟΥ

Το καθολικό της Μονής είναι μικρός μονόκλιτος σταυρεπίστεγος ναός μέ τρούλο και περιέχει την εικόνα της Παναγίας, η οποία θεωρείται ότι είναι έργο του 1360. Η εικόνα θεωρείται θαυματουργή και πλήθη προσκυνητών συρέουν κάθε χρόνο για να την προσκυνήσουν. 

Στον περίβολο της μονής έχει κτιστεί νέος επιβλητικός ναός αφιερωμένος στην Παναγία. Δίπλα από τη μονή βρίσκεται η όμορφη μικρή εκκλησία του Οσίου Νείλου. 

Το συγκρότημα  της μονής περιλαμβάνει επίσης μεγάλη νεόδμητη πτέρυγα με ξενώνες και άλλους βοηθητικούς χώρους.

Ιερά Μονή Εορτακουστής (Αρτοκωστάς)

Βρίσκεται: στον δρόμο Αγίου Ανδρέα - Πραστού / 34χλμ από Π. Άστρος

Γιορτάζει: 24 Αυγούστου

Στις 23 την παραμονή τελείται πανηγυρικός εσπερινός με πολλούς πιστούς και επισκέπτες και έξωθεν της μονής τελείται πανηγύρι για τον εορτασμό της Παναγίας με όργανα και ντόπια εδέσματα, όπως γουρνοπούλα, σουβλάκια κ.α.  

Η λιτή, γαλήνια και κατανυκτική ατμόσφαιρα θα σας παρασύρει από την καθημερινότητα και θα σας φέρει πιο κοντά στη φύση και στη γαλήνη της ψυχής.

Ένα από τα πιο ιστορικά και γραφικά μοναστήρια, από τα αρχαιότερα μοναστικά κέντρα της Τσακωνιάς. Βρίσκεται στον Πάρνωνα πάνω σε παρακαμπτήριο χωμάτινο δρόμο του δρόμου Αγίου Ανδρέα-Πραστού. Είναι αφιερωμένο στην Παναγία. Ονομάζεται μονή της Ορθοκωστάς ή Αρτοκωστάς και ιδρύθηκε το 1617. Περιβάλλεται από συνεχόμενα κτίσματα με χαγιάτια και πυργίσκους. Στο κέντρο βρίσκεται το καθολικό, που είναι σταυροειδής ναός με τρούλο.

Παλαιά Μονή

Τρία χλμ βορειοανατολικά της Μονής υπάρχουν τα ερείπια της Βυζαντινής Μονής Κάτω Παναγίας του 12ου αιώνα. Τα ερείπια της παλιάς μονής διακρίνονται από το δρόμο. Εκεί βρισκόταν η εικόνα της Παναγίας Αρτοκωστάς που αποδίδεται στον Ευαγγελιστή Λουκά.  Η εικόνα, που έχει αφιερώσεις του αυτοκράτορα Ιωάννη Η' Παλαιολόγου και του Ιωάννη Κατακουζηνού, είναι σήμερα στην Ιταλία.  

Ιστορία

Η μονή διαθέτει σημαντικό ιστορικό αρχείο του 18ου αιώνα. Στο ιερό φυλάσσονται κειμήλια και λείψανα.

Προσέφερε πλούσια δράση κατά τον αγώνα στα χρόνια της επανάστασης για αυτό και πυρπολήθηκε από τον στρατό του Ιμπραήμ το 1826. Δυστυχώς η αποκατάσταση άργησε μερικές δεκαετίες όπου ξαναχτίστηκε το καθολικό με εργασίες που άρχισαν το 1864 και με δαπάνες αξίας 8.800 δρχ. Διατηρήθηκαν εικόνες του αρχικού ναού και το δάπεδο του καθώς χρονολογείται από το 1627 σύμφωνα με επιγραφή. Υπάρχουν επίσης ανάγλυφες παραστάσεις στο δάπεδο και εξωτερικά κοσμήματα στο ναό. Η μονή λειτουργούσε ως γυναικεία από το 1982 αλλά από το 2012 είναι και πάλι ανδρώα.

Μετόχι

Αξίζει να αναφερθεί πως η μονή διατηρούσε μετόχι στον Άγιο Ανδρέα, ώστε να εξυπηρετείται από το μικρό λιμάνι που βρίσκεται στην παραλία του Αγίου Ανδρέα. Το μετόχι του Ευαγγελισμού, όπως ονομάζεται χτίστηκε τον 16ο αιώνα το οποίο είναι σε καλή κατάσταση ακόμη και σήμερα.